HỘI CHỨNG HELLP

HỘI CHỨNG HELLP

Hội chứng HELLP là một nhóm các triệu chứng có thể gặp ở phụ nữ có thai bao gồm:

-          H: hemolysis – tan máu

-          EL: elevated liver enzymes – tăng men gan

-          LP: low platelet count – giảm tiểu cầu

NGUYÊN NHÂN

-          Bệnh nguyên của hội chứng HELLP vẫn chưa được biết rõ

-          Đa số tác giả nhất trí HC HELLP là 1 thể đặc biệt của nhiễm độ thai nghén:

+ Phù, tăng huyết áp, protein niệu

+ thai >20w

-          Tần suất: 1-2/1000 phụ nữ có thai

    10-20% phụ nữ có thai được chẩn đoán với tiền sản giật/ sản giật nặng

-          Đa số trường hợp HELLP xảy ra trước tuần thai thứ 37

-          Đôi khi xảy ra trong tuần sau sinh

-          Nhiều trường hợp THA được chẩn đoán TSG trước khi mắc HC HELLP. Nhưng không may, đôi khi HELLP là những triệu chứng đầu tiên của tiền sản giật, nên có thể bị chẩn đoán nhầm với:

+ Cảm cúm/ các bệnh virus

+ Bệnh túi mật

+ Viêm gan

+ Ban xuất huyết giảm tiểu cầu tự phát (ITP)

+ Lupus

+ Ban xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối

TRIỆU CHỨNG

-          Tiền sản giật (pre-eclampasia)

+ Phù

+ THA

+ Protein niệu

Tùy mức độ nặng mà các biểu hiện lâm sàng đi kèm khác nhau

+ Trung bình: đau đầu, tăng phản xạ

+ Nặng: đau đầu nhiều, mờ mắt, rễ kích thích, đau thượng vị, thai chậm phát triển, giảm các vận động thai. Ngoài các xét nghiệm cần thiết thì acid uric máu tăng rất có ý nghĩa chẩn đoán

-          Sản giật (eclampsia)

Trên nền TSG xuất hiện các cơn co giật, biểu hiện thương tổn hệ tk trung ương.

-          HC HELLP

Các triệu chứng TSG nổi bật (mức độ nặng) kèm ba đặc điểm của HELLP

CHẨN ĐOÁN

Do các triệu chứng của HELLP có thể tương tự với nhiều tình trạng bệnh hay biến chứng khác, khuyến khích bác sỹ lâm sàng chỉ định các chuỗi xét nghiệm máu, bao gồm chức năng gan trên bất cứ bệnh nhân nữ nào có các triệu chứng trong quý 3 của thai kỳ. HC HELLP vẫn có thể xảy ra sớm hơn quý thứ 3 tuy nhiên rất hiếm.

Đo huyết áp và kiểm tra protein niệu thường được tiến hành dể theo dõi trong trường hợp chẩn đoán HC HELLP. Tuy nhiên những cét nhiệm và kết quả sau đây là những tiêu chuẩn chẩn đoán chính xác HC HELLP:

Tan máu

-          Bất thường mạch máu ngoại biên: mảnh vỡ hồng cầu, hồng cầu biến dạng

-          LDH >600U/L

-          Bilirubin >12 mg/dL

Tăng men gan

-          ASAT >70U/L

-          LDH >600 U/L

Giảm tiểu cầu

-          Tiểu cầu <100.000/mm³

CLS khác: CT-scan (chảy máu trong gan), kiểm tra sức khỏe thai nhi (test không đả kích NST, siêu âm)

ĐIỀU TRỊ

Chấm dứt thai kỳ càng sớm càng tốt, cho dù thai chưa đủ thắng.

Các tổn thương gan và các biến chứng khác của HC HELLP có thể tiến triển xấu đi nhanh chóng và nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.

Có thể kích thích chuyển dạ bằng thuốc hoặc làm thủ thuật Caesarean (C-section)

Có thể:

-          Truyền máu nếu tình trạng xuất huyết trầm trọng

-          Corticosteroid có thể được dùng để giúp phổi của thai nhi phát triển nhanh hơn

-          Thuốc điều trị THA

TIÊN LƯỢNG

-          Nếu không được điều trị sớm: ¼ trường hợp có BC nặng nề

-          Nếu không được điều trị: một số nhỏ có thể tử vong

-          Tử suất của trẻ có mẹ bị HC HELLP phụ thuộc cân nặng lúc sinh, sự phát triển của các cơ quan, đặc biệt là phổi. Nhiều trẻ sinh non (<37w)

-          HC HELLP có thể tái phát

BIẾN CHỨNG

Có thể xảy ra trước hoặc sau sinh

-          DIC

-          Phù phổi

-          Suy thận

-          Xuất huyết gan, suy gan

-          Rau bong non

Sau khi sinh, HC HELLP có thời gian để hổi phục, đa số các BC sẽ biến mất.