NGHIỆN RƯỢU VÀ LẠM DỤNG
RƯỢU
Nghiện rượu (phụ thuộc rượu) và lạm dụng rượu là hai dạng
khác nhau trong vấn đề liên quan đến uống rượu.
-
Nghiện rượu
là khi bạn có những dấu hiện nghiện rượu thực thể và tiếp tục uống rượu mà bỏ qua mọi tổn hại về
thể chất lẫn tinh thần, hay những trách nhiệm xã hội, gia đình, công việc. Rượu
có thể điều khiển cuộc sống và các mối quan hệ của bạn.
-
Lạm dụng
rượu là khi việc uống rượu của bạn gây ra một số vấn đề, nhưng không nghiện
rượu thực thể.
TÊN KHÁC
Phụ thuộc rượu, lạm dụng rượu, vấn đề uống rượu
NGUYÊN NHÂN
Hiện nay nguyên nhân dẫn đến nghiện rượu hay lạm dụng rượu vẫn
chưa được làm rõ. Có nghiên cứu cho rằng một số gene nhất định có thể làm tăng
nguy cơ nghiện rượu, tuy nhiên đó là những gene nào và cơ chế làm việc của
chúng thì vẫn còn là một ẩn số.
Vậy thì uống bao nhiêu rượu sẽ làm tăng khả năng phụ thuộc
rượu? Những người có nguy cơ cao dẫn đến nghiện rượu bao gồm:
-
Nam giới uống từ 15 ly trở lên mỗi tuần
-
Nữ giới uống từ 12 ly trở lên mỗi tuần
-
Bất kỳ ai uống từ 5 ly trở lên mỗi lần, ít nhất 1 lần mỗi tuần
Một ly được quy định tương đương 1 chai bia 12 ounce, 1 cốc rượu vang 5 ounce hoặc 1 chén rượu ½ ounce (1ounce tương đương khoảng 29.575ml trong hệ
đo lường của Mỹ).
Nếu bạn có bố hoặc mẹ nghiện rượu thì nguy cơ lạm dụng và phụ
thuộc rượu của bạn sẽ cao hơn.
Bạn cũng có nhiều khả năng lạm dụng và nghiện rượu hơn nếu:
-
Là một người trẻ bị ảnh hưởng từ bạn bè
-
Bị trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, rối loạn lo âu
hoặc tâm thần phân liệt
-
Dễ dàng tiếp xúc với rượu
-
Có lòng tự trọng thấp
-
Gặp rắc rối với những mối quan hệ
-
Có lối sống nhiều căng thẳng (stress)
-
Sống trong một nền văn hóa mà ở đó việc uống rượu
là phổ biến và được chấp nhận.
Tình trạng lạm dụng rượu đang ngày một tăng lên. Cứ mỗi 6
người Mỹ lại có 1 người gặp vấn đề về uống rượu.
TRIỆU CHỨNG
Người nghiện rượu hoặc phụ thuộc rượu thường:
-
Vẫn tiếp tục uống rượu bất chấp sức khỏe, công việc
hay gia đình của mình đang bị tổn hại
-
Uống rượu một mình
-
Trở nên bạo lực khi uống rượu
-
Không thân thiện khi được hỏi về vấn đề uống rượu
-
Không có khả năng điều khiển việc uống rượu của
mình – không thể dừng hoặc giảm lượng rượu sử dụng
-
Cố gắng tạo ra những lý do để uống rượu
-
Trễ làm hoặc trễ học hay giảm hiệu suất làm việc
hoặc học tập do uống rượu
-
Ngừng tham gia vào các hoạt động vì rượu
-
Cần sử dụng rượu để qua ngày
-
Chán ăn hoặc ăn rất ít
-
Không quan tâm, phớt lờ vấn đề ăn mặc, thậm chí
cả vấn đề vệ sinh cá nhân
-
Cố gắng che dấu việc sử dụng rượu
-
Run vào buổi sáng hoặc sau một thời gian không uống
rươu
Triệu chứng phụ thuộc rượu bao gồm:
-
Giảm trí nhớ sau khi uống quá nhiều rượu
-
Ngày càng cần nhiều rượu hơn để cảm thấy “say”
-
Khi bạn không được uống rượu trong một thời gian
thì bắt đầu có các triệu chứng cai rượu
-
Những bệnh lý liên quan đến rượu như bệnh gan rượu
CÁC KIỂM TRA VÀ XÉT NGHIỆM
Các cán bộ chăm sóc sức khỏe sẽ thực hiện kiểm tra về thể chất
và hỏi những câu hỏi về tiền sử dùng thuốc và gia đình của bạn, bao gồm cả việc
dùng rượu.
Những câu hỏi sau đây được Viện nghiên cứu về nghiện rượu và
lạm dụng rượu quốc tế dặt ra để khảo sát về lạm dụng rượu hoặc nghiện rượu:
-
Bạn có bao giờ lái xe sau khi uống rượu hay
không?
-
Bạn đã từng phải uống nhiều hơn trước để say hoặc
có những cảm giác mong muốn hay không?
-
Bạn đã từng cảm thấy rằng mình nên hạn chế uống
rượu bớt chưa?
-
Bạn đã từng mất ý thức sau khi uống rượu chưa?
-
Bạn đã từng bị trễ làm hoặc mất vvieejc vì uống
rượu chưa?
-
Các thành viên trong gia đình bạn có đang lo lắng
về việc uống rượu của bạn?
Một số xét nghiệm có thể làm bao gồm:
-
Đo độ cồn trong máu (xét nghiệm này nhận biết một
người vừa uống rượu, nhưng không thực sự cần thiết để xác định họ nghiện rượu)
-
Công thức máu
-
Xét nghiệm chức năng gan
-
Định lượng magne máu
ĐIỀU TRỊ
Mục tiêu lý tưởng của điều trị là hoàn toàn ngưng sử dụng rượu
– được gọi là cai rượu. Sự hỗ trợ, động viên mạnh mẽ từ gia đình và cộng đồng
là rất quan trọng để giúp người bệnh đạt được mục tiêu này.
Đối với nhiều người nghiện rượu, việc từ bỏ hoàn toàn có thể
rất khó khăn. Sẽ có những khoảng thời gian vô cùng khó khăn. Bạn hãy cố gắng
tránh xa rượu được càng lâu càng tốt.
Một số người lạm dùng rượu có thể chỉ đơn giản là giảm lượng
rượu họ uống – được gọi là uống có điều độ. Nếu phương pháp này không hiệu quả,
bạn nên cố gắng từ bỏ rượu hoàn toàn.
QUYẾT ĐỊNH BỎ RƯỢU
Nhiều người gặp vấn đề về uống rượu không nhận ra rằng việc
uống rượu của họ đã vượt ra khỏi tầm khiểm soát.
Phương pháp điều trị lý tưởng là giúp người đó nhận ra uống
ba nhiêu rượu sẽ tổn hại đến cuộc sống của họ và những người xung quanh.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng nhiều người gặp vấn đề về rượu
chấp nhận sự điều trị khi các thành viên trong gia đình hoặc lãnh đạo của họ thật
lòng bày tỏ lo ngại của mình, và chỉ cho họ thấy rằng uống rượu đang cản trở họ
đạt được những mục tiêu trong cuộc sống.
Việc cai rượu thường được thực hiện tốt hơn nếu được quản
lý, theo dõi. Những biến chứng cai rượu có thể đe dọa đến tính mạng. Để biết
thêm thông tin, xem: Cai rượu
Bạn nên được cán bộ chăm sóc sức khỏe của mình thực hiện xét
nghiệm máu và nước tiểu thường xuyên để theo dõi những vẫn đề sức khỏe thường gặp
ở người lạm dụng rượu.
HỖ TRỢ LÂU DÀI
Những chương trình cai rượu hoặc hỗ trợ có thể giúp bạn bỏ
rượu hoàn toàn. Những chương trình này thường cung cấp:
-
Tư vấn và chăm sóc sức khỏe, thảo luận với người
nghiện rượu về những ảnh hưởng, phương pháp điều khiển suy nghĩ và hành vi của
bạn
-
Hỗ trợ sức khỏe tâm thần
-
Chăm sóc y tế
Bạn có thể được điều trị trong một trung tâm cai nghiện (nội
trú), hoặc có thể nhận một chương trình điều trị tại nhà (ngoại trú).
Đôi khi bạn sẽ được kê một số loại thuốc có thể giúp ngăn chặn
việc uống rượu trở lại:
-
Acamprosate
– có tác dụng làm giảm tỷ lệ tái nghiện ở những người phụ thuộc rượu
-
Disulfiram
(Antabuse) gây nên những tác dụng vô cùng khó chịu nếu bạn uống dù chỉ một
lượng rất nhỏ rượu trong vòng 2 tuần sau khi sử dụng thuốc
-
Naltrexone
(Vivitrol) giảm sự thèm rượu. Thuốc này còn có ở dạng tiêm.
Các thuốc này chống chỉ định cho phụ nữ có thai và một số tình
trạng sức khỏe nhất định. Thuốc thường được dùng để điều trị lâu dài, phối hợp
với các nhóm tư vấn và hỗ trợ.
Sau khi bạn bỏ rượu có thể bị trầm cảm hoặc gặp các trạng
thái tâm lý của rối loạn lo âu, tuy nhiên đừng lo lắng, những trạng thái này có
thể được điều trị nhanh chóng.
Một vấn đề quan trọng nữa là người bệnh nên sống trong một điều kiện giúp họ dễ
dàng tránh xa rượu. Có một số chương trình cung cấp những lựa chọn nhà ở cho
người nghiện rượu hoặc lạm dụng rượu.
NHÓM HỖ TRỢ
Các nhóm hỗ trợ giúp đỡ những người nghiện rượu
AA (Alcoholics
Anonymous: Hội cai nghiện rượu giấu tên)
AA là một nhóm tự lực cai nghiện rượu, cung cấp những hỗ trợ
về tinh thần và những bước cụ thể để cai nghiện rượu. Chương tình thường được gọi
là phương pháp “12 bước”. Có các cơ sở địa phương trên khắp nước Mỹ.
AA cung cấp sự hỗ trợ 24/24 giờ và dạy rằng chúng ta có thể
tham gia vào các hoạt động xã hội mà không uống rượu.
AL-ANON
Các thành viên trong gia đình có người lạm dụng rượu thường
cần được tư vấn. Al-anon là một nhóm hỗ trợ cho người than và những người bị
người nghiện rươu ảnh hưởng.
Alateen hỗ trợ trẻ em vị thành niên là con của người nghiện
rượu.
NHỮNG NHÓM HỖ TRỢ
KHÁC
Còn có nhiều nhóm hỗ trợ khác:
-
SMART recovery dạy rằng thay đổi suy nghĩ và
hành vi có thể giúp cai nghiện rượu.
-
LifeRing recovery và SOS là hai chương trình phi
tôn giáo hỗ trợ những người lạm dụng rượu.
-
Women for Sobriety là một nhóm tự lực chỉ giành
riêng cho phụ nữ
-
Moderation Management là một chương trình cho những
người muốn giảm uống rượu. Nó khuyến cáo cai rượu cho những người không thể làm
điều này.
TIÊU LƯỢNG
Tiên lượng của một người nghiện rượu hoặc lạm dụng rượu phụ
thuộc vào họ có thể bỏ rượu hay không.
Nghiện rượu là một vấn đề sức khỏe lớn kiên quan đến xã hội,
kinh tế và cộng đồng. Uống rượu có thể ảnh hưởng đến mọi mặt cuộc sống. Nếu bạn
gặp vấn đề về uống rượu, cai rượu có thể giúp cải thiện các vấn đề sức khỏe thể
chất, tinh thần và có lẽ cả những mối quan hệ của bạn.
Những chương trình điều trị có thể giúp bạn bỏ rượu. Tuy
nhiên, việc tái nghiện sau điều trị là thường thấy. Cho nên có một hệ thống hỗ
trợ tốt là vô cùng quan trọng.
BIẾN CHỨNG
Nghiện rượu và lạm dụng rượu có thể gia tăng nguy cơ mắc một
số vấn đề sức khỏe, bao gồm:
-
Xuất huyết tiêu hóa
-
Tổn thương tế bào não
-
Rối loạn chức năng não – được gọi là hội chứng Wernicke-Korsakoff
-
Ung thư thực quản, gan, kết tràng, và những vùng
khác
-
Rối loạn kinh nguyệt
-
Chứng mê sảng (delirium tremens)
-
Chứng mất trí và suy giảm trí nhớ
-
Trầm cảm và tự tử
-
Rối loạn chức năng cương dương
-
Tổn thương tim mạch
-
Tăng huyết áp
-
Viêm tụy
-
Bệnh gan, bao gồm xơ gan
-
Tổn thương thần kinh
-
Suy dinh dưỡng
-
Chứng mất ngủ
Uống rượu còn tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh lây truyền qua
đường tình dục và bạo lực.
Uống rượu khi mang thai có thể gây ra nhiều dị tật bẩm sinh
cho trẻ. Xem: hội chứng thai nhi rượu (hội chứng bào thai nhiễm độc do rượu)
LÚC NÀO THÌ CẦN LIÊN
HỆ VỚI CHUYÊN VIÊN Y TẾ?
Ngay lập tức tìm kiếm sự chăm sóc y tế hoặc gọi ngay cho số
điện troại cấp cứu ở địa phương của bạn nếu:
-
Bạn hoặc người mà bạn biết nghiện rượu và đang
lên cơn động kinh, hoảng loạn hoặc chảy máu
DỰ PHÒNG
Viện nghiên cứu về nghiện rượu và lạm dụng rượu quốc tế khuyến
cáo:
-
Phụ nữ không nên uống quá 1 ly mỗi ngày
-
Nam giới không nên uống quá 2 ly mỗi ngày
Một ly được quy định tương đương 1 chai bia 12 ounce, 1 cốc
rượu vang 5 ounce hoặc 1 chén rượu ½ ounce
(1ounce tương đương khoảng 29.575ml trong hệ đo lường của Mỹ).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét